İnşaat, mimari ve mühendislik uygulamalarının gözbebeği olan derz dolgu, mermer, fayans döşemeler içeren mutfak ve banyo gibi alanlarda sıkça rastlanan bir malzemedir. İnşaat kalitesini artıran bu yapı malzemesi, binanın değerine değer katar niteliktedir. Bunun yanında kalitesiz bir malzeme ve işçilik ile yapılan bir dolgu işlemi çok ihtişamlı bir seramik kaplamayı bile özensiz kılabilir. Bu yüzden malzeme ve işçilik kalitesi oldukça önemlidir. Peki derz dolgu mastiği nedir, nasıl bir malzemedir, çeşitleri nelerdir, nerelerde kullanılır ve nasıl uygulanır? Beraberce bir göz atalım; 

Derz Dolgusu Nedir?

İki eş yapı veya bölüm (fayans vb.) arasındaki boşluğa derz denir. Kullanılan malzemelerin kalitesi ve dayanıklılığını artırmak için yaratılan bu bir miktar aralığın doldurulması için kullanılan dolgu malzemeye ise derz dolgu denir. Kullanım alanı oldukça geniş olan bu malzemeye sıklıkla banyo, mutfak, teras, bahçe ve havuz gibi seramik karoların aralarında rastlamak mümkündür. Ancak kullanım alanını sadece seramik karolar ile kısıtlamak haksızlık olur. Tuğla ve duvar arasında kalan boşluklar veya çatlak yüzeyleri doldurmak içinde kullanılabilirler. Ayrıca kapı ve pencere pervazları ile duvar arasındaki boşluğu doldurmak için MasterSeal 440  gibi farklı türdeki derz dolgu çeşitleri de ideal sonuçlar verir niteliktedir. Aynı zamanda bu malzeme zaman veya darbeden dolayı oluşan duvar çatlaklarını doldurmak için de uygulanabilir. Kısaca derz dolgu boşlukları veya çatlakları kapatmak amacıyla kullanılan malzemelere verilen genel bir ad olarak tanımlanabilir.

Derz Dolgusunun Avantajları ve Kullanım Alanları

Ortalama olarak yarım santimetre genişliğinde ve 8-10 santimetre derinliğinde oluşan derz boşluğu, dışarıdan gelecek etmenlere karşı açık bir alandır. Mesela kar, yağmur ve dolu sularına karşı savunmasızdır. Kışın soğuklarda ise arasına su girerek donabilirken, betonun çatlamasına neden olabilir. İşte bu sebeplerden dolayı derz dolgu kullanılarak bu alanın kapatılması şarttır. Kullanım alanına geniş olan derzin uygulama alanları ve avantajlarının yaygın olarak bilinenleri şu şekildedir;

• Derz alanlarının, dolayısıyla arasına atıldığı iki malzemenin ömrünü uzatır,
• Derz boşluğuna haşere, su, toz ve kir vb. gibi istenmeyen kirleticilerin kaçmasını önler,
• Kaplamanın mukavemetini artırır,
• Estetik ve dekoratif olarak ideal bir görünüm sağlar,
• Arasına atıldığı malzemelerin yapısal ve ısı farklılıklarında esnekliğini korumasını sağlar,
• Arasına atıldığı malzemenin yerinden çıkmasını, dökülmesini önler,
• UV koruması sağlanması gereken birleşim noktalarını güçlendirir,
• Yapıların yüzeyde kalan kısımlarını korur,
• Yatay ve dikey yapı uygulama boşluklarını doldurur,
• Çatı katlarında köşe birleşimlerini yalıtır,
• Prefabrik yapılarda elemanların birleşim noktalarını güçlendirir,
• Kapı ve pencerelerin duvar ile birleşim noktalarını doldurur,
• Eski binaların onarılmasını sağlar,
• Duvar panelleri arasını doldurur,
• Çatı ve dere oluklarını sabitler,
• Sızdırmazlık sağlanması gereken birleşim alanlarını yalıtır,

Derz Dolgusunda Kullanılan Malzemeler ve Çeşitleri

Derzler sağladığı avantajlar ile piyasaya çıktığı günden bugüne gittikçe genişleyen bir kullanım alanına sahiptir. Zaman içerisinde kullanıcı ihtiyaçlarına cevap vermek için mala veya sıkarak uygulanan çeşitleri türetilmiş ve farklı özelliklerle donatılmıştır. Mesela su geçirmezliğin önemli olduğu alanlar için silikon katkılı türleri bulunurken, estetik açıdan da bütünlük sağlaması için renkli olanları geliştirilmiştir. Özetle derz dolgu mastiği olarak anılan bu dolgu malzemesi oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptir. Uygulama alanlarına göre yaygın olarak bilinen türleri ve özellikleri şu şekilde sıralanabilir;

İnşaat Derzleri

İnşaat derzleri farklı nedenlerden dolayı aralıklı olarak dökülmeye başlayan beton alanlarında kullanılırken, genelde yapılan geçici bir uygulamadır Çünkü oluşan bu derz alanları bina yerleşene kadar oluşan aralıklardır ve ek yerlerini oluştururlar. Alandaki dökülmenin sadece o kısımda kalmasını ve betonun dayanıklılığının artırılmasını sağlarlar.

Deprem Derzleri

Deprem derzleri, yapıda bulunan derz alanlarını sarsıntılara karşı korunaklı hale getirmek için uygulanan derz dolgu mastiği türüdür. Sarsıntıdan kaynaklanabilecek olası deformasyonu önlenmesi ve titreşimin yalnızca bölgesel olarak kalmasını sağlamak amacıyla uygulanır.

Konsrüktif Derzler

Binalarda dinamik , hareketli ve statik yüklerden dolayı oluşabilecek deformasyonun önlenmesi amacıyla uygulanan derz dolgu çeşididir. Olası titreşimlerin bölgesel kalması amacıyla uygulanan bu dolgu malzemesi, binanın dayanıklılığını, dolayısıyla değerini artırır.

Oturma Derzleri

Bu derz çeşidi, binanın zaman içerisinde temel üzerine oturması sürecinde, üzerindeki farklı yüklerin oluşturabileceği düzensizliğin önlenmesi için kullanılır. Poliüretan derz dolgu mastiği bu dönme ve oturmaların binaya zarar vermesini ve deformasyonun önlenmesi amacıyla kullanılır. Böylelikle farklı malzemelerden ve özelliklerdeki bölümler arasında aralıkların doldurulmasını sağlarlar.  

Genleşme Derzleri

Yapı genleşme derz dolgu malzemesi betonarme yapılarda sıcaklık değişmesi, sünme veya rötre nedeniyle oluşan boy farklılaşma etkisinin azaltılması için uygulanır. Farklı özellikteki yapıların boyutlarını sınırlı tutmak amacıyla kullanılan bu dolgu malzemesi, aynı zamanda yangın sonucu oluşan yüksek sıcaklıktan binaların zarar görmesini de önleyebilir. 

Silikonlu Derzler

Su geçirmezlik gerektiren alanlarda uygulanan bu derz malzemesi, zaman içerinde çatlak oluşturmaz. Polimer bağlayıcı katkılı olan silikonlu derzler, ıslak hacimli zeminlerde sıklıkla kullanılırlar. Kolay hazırlanması ve uygulanması ile hem uygulayıcıya hem de kullanıcıya pratiklik sunarlar. 

Epoksi Derzleri

Solvent içermeyen epoksi derz dolgular, yüksek mukaveledirler. Kimyasal dayanıklılığı sayesinde hem iç hem de dış mekanlarda kullanılabilirler. Kullanım alanları özellikle yemek hazırlama, mutfak, yemekhaneler, fabrikalar, sauna ve yüzme alanlarıdır. 

Derz Dolgusu Nasıl Uygulanır?

İstenilen sonucun alınması için kaliteli bir derz dolgu malzemesinin kullanılması gerekirken çekilmesinin de uzmanlık gerektirdiği unutulmamalıdır. Toz bileşenin uygulama talimatında belirtilen su ile karıştırılması ile elde edilen bu dolgu malzemesi, kullanım alanına göre MasterSeal 440 gibi tüp içerinde sıkma yöntemi ile de kullanılabilir. Hangi türden olursa olsun derz uygularken bir hazırlık aşaması ve uygulama esnasında dikkat edilmesi gereken adımlar vardır. Bu adımlar genelde şu şekilde ilerlemektedir;

• İşlem yapılacak derz alanı kir, toz, partikül gibi yabancı maddelerden titizlikle arındırılır,
• Derz bulaşmaması gereken noktalara derz bandı çekilir, 
• Ortam şartlarının rüzgarlı, aşırı soğuk veya sıcak olmamasına dikkat edilir,
• Emici özelliği fazla olan bir malzeme arasına çekilecekse o malzeme nemli bir bez ile nemlendirir,
• Poliüretan derz dolgu mastiği şayet tüpte değilse uygulama talimatında belirtilen şekilde bir kap içerinde karıştırılması gerekir, 
• Karışımı yaparken homojen olarak dağılması için su yavaş yavaş ilave edilir. Derz dolgu malzemesinin hiçbir yeri sert ve kuru kalmamalıdır, 
• Uygulama öncesi elde edilen derz dolgu karışımının kürlenmesi için 5-10 dakika beklenmelidir,
• Dinlenme süresinden sonra uygulamadan önce karışım son bir kez iyice karıştırılır,
• Dolgu malzemesi boşluğa mala yardımı ile yayılırken, istenen sonucun alınması için çapraz hareketlerle sürülmesi önerilir,
• Fazla sürülen derz dolgusu mala ile toplanır, 
• Derz dolgusu uygulanması gereken tüm alanlar doldurulduktan sonra matlaşması için 10-20 dakika arasında beklenir,
• Kalan derz atıkları yumuşak ve nemli sünger ile temizlenir, şayet alan çok büyükse sünger ara ara yıkanır,
• Derz dolgusu tamamen kuruduktan sonra şayet seramik karo yüzeylerinde dolgu atıkları varsa 10 gün sonra bir çimento sökücü ile temizlenir.

Derz dolgu malzemelerinin sunduğu tüm bu avantajlardan üst safhada istifade edebilmek için hazırlık aşaması, yüzey temizliği, kürlenme ve bekleme zamanlarına riyaet edilmesi, uygulama koşulları ve kaliteli işçilik oldukça önemlidir. Titizlik gerektiren derz çekme işleminde, konusunda uzman bir firma veya ustadan yardım alınması kalite için en etkili adımdır. Ancak bireyler kendisi yapmak istiyorsa el pratikliği için denemeler yaparak zaman içerisinde bu yetiyi kazanabileceği de bilinmelidir. Eğer siz de MasterSeal 440 derz dolgu gibi inşaat ve mimarlık alanlarının vazgeçilmezi olan ve uluslararası standartlara sahip ürünlere ihtiyaç duyuyorsunuz e-santiye.com‘u ziyaret edebilir, zengin çeşitlilik içeren ürünler arasından tercih yapabilirsiniz. Ayrıca yalıtım çözümlerine dair güncel olarak sitemize eklenen blog yazılarımızdan trend uygulamalar hakkında fikirler edinebilirsiniz. Bunun yanında hem kaliteli hem de ekonomik yalıtım işlemlerine fırsat veren kampanyalı ürünlerimize göz atabilirsiniz!